طراحی و ساخت انواع سازه های آهنی و اجرای پروژه های آهنگری

تفاوت بالکن با ایوان چیست؟

ایوان در زبان فارسی به بخشی از ساختمان گفته می‌شود که سقف دارد و گاهی تا 3 طرف آن با دیوار احاطه شده اما به هوای آزاد متصل است و در معماری، فضای نیمه باز نامیده می‌شود. پس از ورود سبک‌های غربی به ساخت و ساز ایران، اسامی فرنگی آن نیز وارد زبان فارسی شد. امروزه ایوان را تراس یا بالکن هم می‌نامیم اما تفاوت‌های ظریفی در معنای لغوی آنها وجود دارد. در زبان انگلیسی، تراس به هر بلندی مسطح یا به اصطلاح سکو گفته می‌شود اما بالکن سطح مرتفع نیمه‌‌باز متصل به وجه خارجی ساختمان است که با دیوار کوتاه یا نرده احاطه می‌شود و به تعریف ایوان نزدیک‌تر است.

ایوان یادآور فضاهای نیمه باز معماری اقلیم گرم و خشک است که در مساجد و خانه‌های قدیمی دیده می‌شود؛ سطوح نسبتا بزرگی که مشرف به حیاط هستند و به خصوص در فصل تابستان، به عنوان یکی از فضاهای اصلی بنا استفاده می‌شوند و مختص معماری ایران و توابع آن هستند اما انواع دیگری نیز در سایر اقلیم‌های ایران مانند جنوب و شمال دیده می‌شود که معمولا به نام‌های محلی خوانده می‌شوند مانند «شناشیل» در بندر بوشهر که بالکن‌هایی با تزئینات بسیار زیبا هستند.

⭕️تفاوت بالکن، تراس و ایوان از جنبه حقوقی و قوانین تفکیک آپارتمان:

در مورد بالکن و تراس فرقشون در مسقف یا غیر مسقف بودنشان هست.

بالکن از منضمنات آپارتمان هست که مساحت آن در مساحت آپارتمان محاسبه و جمع میگردد. بالکن باید حتما مسقف بوده و حداقل یک طرف آن به فضا باشد، گاهی بالکن دو طرف و گاهی سه طرف باز به فضای مجاور داریم.

قسمت های مجاور فضا از جنس نیم دیوار و یا نرده و یا ترکیب اینها با دیوار هست.

اما تراس غیر مسقف بوده و جزو مشاعات محسوب میگردد در نتیجه مساحت آن در محاسبه مساحت آپارتمان دخالتی ندارد.

گاهی قسمتی از یک بالکن غیر مسقف هست (معمولا در طبقه اول) که در این حالت آن قسمت غیر مسقف تراس و قسمت مسقف بالکن نامیده میشود. در چنین حالتی که باید حقوق ارتفاقی برای بخش تراس در نظر گرفته شود چرا که آن قسمت مشاع است.

اِیوان به نشستنگاهی بلند تر از اطراف خود گفته می‌شود که معمولاً در بخش بیرونی ساختمان‌های مسکونی ساخته می‌شود. در تفکیک آپارتمان معمولا با ایوان برخورد نمیکنیم مگر در خانه های ویلایی و ....

ایوان یکی از اجزای مهم در معماری سنتی هست که ریشه آن به دوره اشکانیان برمی گردد. ایوان های سراسری قدمتی بیشتر از اشکانیان دارند و سبک معماری پارتی این چنین بوده است. ایوان فضایی است میانی ، بین بیرون و درون. فضایی است که به خاطر ارتفاع آن از زمین گرد و غبار مناطق کویری به داخل خانه راه پیدا نکند. بطور کلی ایوان فضاهای مسکونی را بالاتر از فضای بیرون قرار می دهد که اگر انسان نشسته در ایوان و فضای داخل باشد بتواند به حیاط مسلط شود و گل ها و گیاهان وحوض و آب را مشاهده کند.تزئینات زیبای ایوان ها علاوه بر حس زیبایی ، حس استواری و صلابت را هم به همراه می آورد چرا که این طرح و نقش های زیبا باید سال ها پایدار بماند. ایوان ها الگوی خود را از چادرهای بیابان گرد دوره اشکانیان گرفته اند که این چادرها از همه طرف بسته اند و فقط از درب ورودی امکان ورود و خروج دارند و ایوان هم به همین صورت است فقط از درب ورود و خروج ، امکان رفت و آمد وجود دارد و همانطور که ملاحظه می شود ، مساجد 4 ایوانه ، سبک معماری خود را از خانه های قدیمی گرفته اند.

ایوان یکی از مهم ترین فضاهای معماری ایرانی است که در بیشتر خانه های سنتی و ابنیه تاریخی با کاربری های متفاوت از جمله عبادتگاه،کاخ ها، عمارت مسکونی و ... به چشم می خورد. از نظر فرم ، ابعاد و جایگاه متنوع است و عملکرد های زیادی دارد. فضاهای زیادی نیز مترادف ایوان هستند، نوع بدون سقف آن را گاه بهار خواب و گاه مهتابی می نامند. گونه ی دیگر از آن با ستون های متعدد در جلو و ارتفاعی برابر سقف و عرض کم، رواق نام دارد. در باره مفهوم ایوان به عنوان " فضای انتقالی بین عوامل زمینی و زمانی " نیز یاد شده است.

از طرفی ایوان به عنوان یکی از فضاهای به جا مانده از معماری کهن ایرانی که البته با تغییرات فراوان، هنوز ردپایش در معماری معاصر ایران قابل روئت است، به جهت دید نظرگاهی یعنی عنصری در ارتفاع بالاتر که دارای دید به منظر و سطح روبرو است، بسیار قابل توجه است. منظور این است که ایوان هم در ارتباط با معماری، به عنوان عنصری غیر قابل انفصال از آن و هم به عنوان عنصری در ارتباط با منظره ای که در روبرویش و جود دارد قابل بررسی است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که شرق ایران به ویژه خراسان جایگاه ایوان هاست. ایوان‌های بزرگ از دوره اشکانی در ایران باقیمانده است. زیباترین و عالی‌ترین ایوان‌ها در مساجد و بناهای اسلامی ایران است و ایوان‌های ایرانی اغلب بلند و متانسب با بنا با طاق‌نماهای بسیار جالب و متنوع ساخته شده‌اند

ایوان در پی کار برد وسیع و موفق آن در معماری ساسانی، در دوره اسلامی همچنان مورد توجه قرار می گیرد و برای محل عبادت تابستانی بیک اعتبار و برای شکوهمند تر ساختن هر چه بیشتر شبستان گنبددار به اعتباری دیگر به مقابل شبستان های گنبددار افزوده می شود. چیزی که بطور دقیق چه از نظر پلان و چه از نظر نحوه اجرا ، در دوره ساسانی شاهد نمونه های جالب و چشم گیر آن هستیم.

اولین ایوان های اسلامی در جنوب و مقابل گنبد خانه شکل گرفتند و سپس ابتدا ایوان شمالی در جهت قرینه سازی با ایوان جنوبی و بعضاً برای استفاده از آفتاب زمستان ساخته شد. نمازگزاران به اقتضای فصل از ایوان شمالی و جنوبی استفاده می کردند. از مساجد تک ایوانی می توان مسجد نیریز، مسجد رجبعلی در محله درخونگاه تهران، مسجد جامع یزد و مسجد جامع سمنان را نام برد.