🔸تعریف تیر :
تیرها قطعات سازه ای هستند که در سازه عموما بصورت اعضای افقی یا شیبدار قرار گرفته و بارهای قائم بر محور خود را به تکیه گاهها که معمولاً ستونها هستند، منتقل میکنند. در اثر این بارها، در لایه های مختلف تیر تنش کششی و فشاری ایجاد میشود.
🔸انواع تیرها در سازه های فولادی :
تیر در سازه ساختمان برحسب وظیفه ای که برعهده دارد، به صورت زیر نامگذاری می گردد :
1- شاهتیر یا تیر اصلی (Girder) : عضو باربر اصلی در سقف میباشد که بارهای وارد از تیرچه ها را به ستون ها انتقال می دهد.
2- تیرچه یا تیر فرعی (Joist) : تیر سبکی می باشد که بار سقف را به شاه تیرها انتقال می دهد.
3- نعل درگاهی (Lintel) : تیری است که در بالای بازشوهای ساختمان، نظیر در و یا پنجره، قرار داده می شود.
4- تیرهای لبه ای یا کناری (Spandrel) : تیرهایی هستند که در پیرامون ساختمان قرار دارند و علاوه بر بار سقف، بار دیوارهای پیرامونی ساختمان را نیز تحمل میکنند و نقش کلاف بندی ساختمان را نیز ایفا میکنند.
5- لاپه (Purlin) : تیر سبکی از نیمرخ Z یا L که از آن برای حمل بار پوششهای سبک در ساختمانهای صنعتی استفاده میشود.
🔸بارهای وارد بر تیر :
تیرها بسته به محلی که در آن به کار گرفته می شوند، تحت تاثیر بارهای مختلفی قرار میگیرند که این بارها به صورت متمرکز، گسترده یکنواخت، گسترده غیر یکنواخت (خطی) و یا تر کیبی از آن ها می باشد.
🔸 سطح بارگیر تیرها :
سهم هر تیر از بار سقف، مقدار باری است که در سطح بارگیر آن تیر وارد می شود .
اگر نسبت طول به عرض دال سقف بزرگتر از
2 باشد دال موردنظر را دال یکطرفه گو یند در
غیر اینصورت دال مورد نظر را دوطرفه گویند.در شاهتیرها برحسب اینکه شاهتیر بار را از دال یکطرفه و یا دوطرفه بگیرد،وضعیت فرق می کند.
در صورتی که شاهتیر بار را از دال یکطرفه بگیرد، عرض بارگیر آن وسط به وسط دو دهانه مجاور است. در صورتی که شاهتیرها بار را از دال دوطرفه بگیرند، سطح بارگیر آن ها از ترسیم نیمساز گوشه ها به دست می آید و در نتیجه بار وارد بر شاه تیر به صورت مثلثی یا ذوزنقه خواهد بود.
دال هایی نظیر طاق ضربی و تیرچه بلوک و دال های کامپوزیت (مرکب) رفتار یکطرفه دارند و دالهای بتن مسلح عموماً رفتار دوطرفه دارند.
